สำหรับผู้ที่ประกอบวิชาชีพในสายงานสาธารณสุขรวมทั้งผู้ที่บริจาคเลือดอย่างสม่ำเสมอคงพึงเข้าใจเป็นอย่างดีว่าทุกวันนี้การบริหารคลังเลือดเพื่อใช้สำหรับการรักษาผู้ป่วยนั้นเป็นเรื่องสำคัญขนาดไหน ทุกวันนี้ยังคงมีความต้องการรับบริจาคเลือดอยู่ตลอดเวลาเนื่องจากความต้องการใช้เลือดยังคงมีอย่างต่อเนื่อง ซึ่งที่ผ่านมาปริมาณเลือดสำรองนั้นล้วนมาจากการรับบริจาคทั้งหมด แต่ตอนนี้มีความเป็นไปได้ใหม่ทางวิทยาศาสตร์ที่อาจมาช่วยบรรเทาปัญหาขาดแคลนเลือดได้ นั่นคือการใช้ “เลือดสังเคราะห์”

เลือดสังเคราะห์ที่ว่านี้เป็นผลงานจากโครงการ RESTORE ซึ่งเป็นโครงการที่เกิดจากความร่วมมือระหว่างนักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัย 3 แห่งในสหราชอาณาจักรร่วมด้วย National Health System Blood and Transplant (NHSBT) เพื่อเพิ่มปริมาณเลือดสำรองในคลังโดยใช้สเต็มเซลล์ของมนุษย์มาเพาะเลี้ยงสร้างเป็นเลือดสังเคราะห์

นักวิทยาศาสตร์จะใช้เลือดจริงที่ได้รับจากผู้บริจาคประมาณครึ่งลิตรมาสกัดแยกเอาสเต็มเซลล์ออกมาด้วยการใช้ magnetic bead โดยจะได้เซลล์มาประมาณ 500,000 เซลล์ หลังจากนั้นเมื่อเพาะเลี้ยงเป็นเวลา 3 สัปดาห์สเต็มเซลล์เหล่านั้นจะเพิ่มจำนวนมากขึ้นจนมีจำนวนราว 50 พันล้านเซลล์ โดยจากบรรดาเซลล์จำนวนมากมายเหล่านั้นจะได้เซลล์ที่มีคุณลักษณะเหมาะแก่การถ่ายเข้าสู่ร่างกายคนราว 15 พันล้านเซลล์ และเซลล์เหล่านี้เองคือเลือดสังเคราะห์ที่ถูกกล่าวถึงในตอนต้น

ทีมนักวิทยาศาสตร์โครงการ RESTORE ได้นำเอาเลือดสังเคราะห์ที่ได้ไปถ่ายเข้าสู่ร่างกายคน 2 คนซึ่งมีสุขภาพแข็งแรงดี แต่ละคนได้รับเลือดสังเคราะห์ 5-10 มิลลิลิตร ซึ่งก็ไม่พบปัญหาหรือผลข้างเคียงใดๆ จากการถ่ายเลือดสังเคราะห์นี้ โดยหลังจากนี้จะมีผู้เข้าร่วมโครงการที่จะรับการถ่ายเลือดสังเคราะห์อีกอย่างน้อย 8 คน โดยจะได้รับเลือดสังเคราะห์หลังจากที่ได้รับการถ่ายเลือดจริงอย่างน้อย 4 เดือน ซึ่งการเว้นช่วงเวลานี้เพื่อให้นักวิจัยสามารถเปรียบเทียบอาการต่างๆ ระหว่างการรับเลือดจริงและเลือดสังเคราะห์ได้

ทั้งนี้นักวิทยาศาสตร์จะทำการติดตามเซลล์ที่เพาะเลี้ยงขึ้นด้วยธาตุกัมมันตรังสีอ่อนๆ เพื่อให้เข้าได้ได้มากขึ้นว่าเมื่อเซลล์ที่เพาะเลี้ยงขึ้นถูกถ่ายเข้าสู่ร่างกายมนุษย์แล้วจะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างไร

การวิจัยทดลองสร้างเลือดสังเคราะห์นี้จะมีประโยชน์ในการเสริมคลังเลือดโดยเฉพาะหมู่เลือดที่หายากและมีปริมาณขาดแคลน อย่างไรก็ตามการรับบริจาคเลือดจากผู้คนยังเป็นเรื่องจำเป็นที่ต้องทำอยู่ เพราะการเพาะเลี้ยงเซลล์สร้างเลือดสังเคราะห์นั้นมีตุ้นทุนสูง อีกทั้งใช้เวลานานกว่าจะได้เลือดที่พร้อมใช้

ที่มา – ExtremeTech, NHSBT